Safran Yetiştiriciliği
Safran ekimi nasıl yapılır?
Kültür bitkisi olan safran crocus sativus sonbaharda çiçek açan ve doğal yaşamda kendi başına bulunmayan çok yıllık bir bitkidir.Crocus Sativus'un mor çiçekleri kısır olmaları nedeniyle üretken tohum üretemez ve çiçeğin üremesi insana bağlı kalır.Toprak altında kalan ve üreme organı görevi üstlenen soğanlar toprak kazılarak yeryüzüne çıkarılmalı bölünerek ayrılmalı ve tekrar dikilmelidir.Bir soğan yalnızca bir mevsim yaşar, bölünerek yaklaşık 10 adet soğancık üretir ve bu soğancıklardan yeni safranlar ürer.Soğanlar yaklaşık 4.5 cm çapındadır ve hasır şeklnde paralel lifçiklerden oluşmuşlardır.
Tohum Yatağı Sistemi
Soğanları dikerken bir sıra takip edilmelidir. Her sıra ideal olarak diğerinden 15 ila 20 santimetre uzakta olmalıdır.İlk sıradaki delikleri kazılır ve her biri bir soğanla doldurulur. İkinci sırayı kazarken, ilk sıraya ekilen soğanları örtmek için kazdığınız toprağı kullanılabilir.Drenaj ve havalandırma için sıralar yüksek tutulur.Bir sıra blok oluşturulur ve sulama ve daha sonra hasat için çalışırken safran tarlasında gezinmenin kolay olacağı şekilde her blok arasında yürünecek bir yol için yeterli boşluk bırakılır.
Hangi aralıklarla dikilmeli?
Soğanlar arasındaki boşluk büyük ölçüde boyutlarına bağlıdır.Genellikle safran yetiştiriciliğinde, çiftçiler soğanları 2-3 cm aralıklarla ve 10 ila 15 cm derinliğe kadar ekiyor, bu onlara maksimum çiçek ve bol kırmızı soğan hasadı sağlayan bir tekniktir. Boşluk ayrıca, safran soğanlarının topraktan çıkarılıp ayrılacağının ne sıklıkta planlandığına da bağlıdır.Bu işlem safran soğanlarının zeminden tamamen çıkarılması ve ana soğanları ve oluşan soğancıkları ayırmak ve bir sonraki ekim mevsimi için saklamak anlamına gelir.
Zararlılar
Kuşlara, kemirgenlere ve tavşanlara karşı koruyucu önlemler alınmalıdır. Soğan çürüklüğü, yaprak pasları, nematodlar ve diğer patojenlerin de safran bitkisini etkilemesi önlenmelidir.
Gruplama
Safran çiğdeminin soğanları dört yıl boyunca mahsul için iyi kalır ve beşinci yılda toplanmaları gerekir.Mayıs-Haziran ayları arasında yapılır. Safran yaprakları kahverengileşip solduğunda, soğanlar uykudadır ve toplanmaya hazırdır. Tarlalar çapa veya pulluk makinesi ile ters çevrilir ve soğanlar elle toplanır. Soğanlar daha sonra yabani otlardan ve istenmeyen soğanlardan temizlenir ve yeni dikim malzemeleri büyüklüklerine göre sınıflandırılır. Soğanlar güneşte birkaç saatten fazla kalmamalıdır. Daha sonra bu ayıklanan soğanlar, bir sonraki ekim mevsimine kadar karanlık, kuru fakat iyi havalandırılan bir yerde saklanmalıdır.
Ayıklama
Yabani otları koparmak, özellikle kök yabani otlarla uğraşıyorsanız genellikle manuel bir yöntem gerektirir. Safran yetiştiriciliğinde makineler kullanılabilir, ancak soğanlara zarar verme tehlikesi vardır. Bu nedenle, çoğu çiftçi bunu geleneksel şekilde yapmayı tercih eder. Yabani otlar safran yataklarında ne kadar uzun süre kalırsa , çıkarılması o kadar zor olacaktır, bu nedenle onlarla bir an önce mücadele etmek daha iyidir. Safran yaprakları kuruduğunda, yabani otları kolayca tespit etmek için kahverengi yapraklar koparılabilir.
Safran Yetiştiriciliğinde Soğan Döngüsü
Safran soğanları , aktivite, geçici ve uyku hali aşamalarından geçer. Aktivite periyodu dikildikleri ve kök, sürgün, yaprak ve çiçek çıktıkları zaman başlar. Geçiş dönemi, soğanlar ana soğan haline geldiğinde ve yeni soğanlar veya soğancıklar ürettiğinde gerçekleşir. Dinlenme dönemi, soğanların olgun aşamaya ulaştığı ve artık yeni soğan üretmediği zamandır. Uyku dönemi, solmuş yapraklar ve kurumuş köklerle karakterizedir. Soğanların tekrar üretken hale gelmeleri için yeniden dikilmeden önce kazılması ve bir süre dinlenmeye bırakılması gerekir. Dikim alanıyla ilgili olarak, bir safran tarlasının toparlanması veya yenilenmesi için bir kırpma döngüsü maksimuma çıktıktan sonra en az on ila on iki yıl “dinlenmesine” izin vermek çok idealdir . Yeni bir döngü başlatmak için bakir bir alana veya yenilenmiş bir alana taşınmak en iyisidir. Bu, başka bir dönem için iyi verim sağlayacak sağlam bir ekim yapmanızı sağlayacaktır.
